DDA – bohater rodzinny

typowa postawa i zachowania bohatera
– stara się sprostać trudnym sytuacjom
– rozwiązuje problemy rodzinne
– poświęca się dla dobra innych
– przyjmuje na siebie zbyt dużą ilość obowiązków
– pomocny
– zaradny
– kompetentny
– ofiarny

straty:
– utrata dzieciństwa na rzecz pseudo-dorosłości
– utrata spontaniczności
– nieumiejętność zabawy – bo życie jest zbyt poważne i zbyt dużo problemów czeka na rozwiązanie
– postrzeganie życia głównie w kategoriach obowiązków i pomocy
– poświęcanie się dla innych i rezygnowanie ze swoich potrzeb

dominujące uczucia:

role DDA

Cztery podstawowe role pełnione przez dzieci w rodzinach alkoholowych to:

BOHATER (ratownik)
KOZIOŁ OFIARNY (buntownik)
ZAGUBIONE DZIECKO (dziecko we mgle)
MASKOTKA (błazen)

DDA weszli kiedyś w te role po to, żeby przetrwać w stresujących warunkach alkoholowej rodziny.  Były one formą przystosowania, żeby przetrwać lata cierpienia jak najmniejszym kosztem.

Niestety wyuczona rola jako reakcja obronna na stres-  z czasem staje się drugą naturą dziecka alkoholika i te mechanizmy reagowania na trudne sytuacje są przez DDA przenoszone w dorosłe życie.

DDA a dbanie o swoje prawdziwe potrzeby

ZRÓWNOWAŻONE ZASPOKAJANIE SWOICH POTRZEB
a
POCZUCIE SZCZĘŚCIA

Obok kształtowania zrównoważonych relacji w świecie zewnętrznym, a więc na gruncie rodzinnym, przyjacielskim czy zawodowym – nie mniej ważne jest zbudowanie równowagi w swoim świecie wewnętrznym. W gruncie rzeczy bez tej wewnętrznej, osobistej harmonii trudno jest wchodzić w harmonijne i satysfakcjonujące relacje międzyludzkie.

Tymczasem DDA często towarzyszy smutek, albo gniew, albo zmęczenie do upadłego, albo jakaś szalona hulanka – i pomimo różnych starań dosyć trudno przychodzi im doświadczanie pogodnego odbierania swojego życia. Z jednej strony wynika to z utraconego dzieciństwa i niezintegrowanych trudnych uczuć z tamtego okresu. Z drugiej strony wiąże się to z nieumiejętnością dobrego dbania o siebie,

RÓWNOWAGA W DAWANIU I BRANIU NA GRUNCIE ZAWODOWYM

Podobnie ma się rzecz z pracą, jedni DDA przyjmują na siebie nadmierne obciążenia a pracując za trzech, nierzadko czują się bohaterami w firmie (co niewątpliwie podnosi ich poczucie wartości), ale niestety kosztem swoich sił i czasu co z reguły odbija się ujemnie na rodzinie i własnym życiu osobistym. Smutną stroną tej postawy jest również to, że rzadko za swoją intensywną i ofiarną pracę dostają adekwatne, zwiększone wynagrodzenie – niestety podobnie jak w rodzinie alkoholowej bardzo szybko dochodzi do sytuacji, w której nadmierne zaangażowanie traktowane jest jako rzecz oczywista, co prowadzi do poczucia wykorzystania. W ten sposób DDA zupełnie nieświadomie odtwarza układ rodzinny w którym kiedyś uczestniczył.

Drudzy DDA, z przewagą nieodpowiedzialności, często zachowują się w pracy jak biedne, niezaradne dzieci oczekujące od swoich pracodawców postaw opiekuńczych, nadmiernej wyrozumiałości,

zdrowa odpowiedzialność

W poprzednich postach sporo było o nadpowiedzialności i jej szkodliwych skutkach. Czy to znaczy, że należy wyrzec się odruchów serca wobec innych dorosłych ludzi – bo sami powinni dbać o siebie? A jeżeli pomagać, to jak pomagać żeby nie wpaść w nadopowiedzialność?

Pierwsza podstawowa różnica polega na tym,
że w nadopowiedzialności czuje się odpowiedzialność ZA INNYCH
a w zdrowej postawie czuje się odpowiedzialność WOBEC INNYCH.

GDY CZUJESZ SIĘ ODPOWIEDZIALNY WOBEC INNYCH

uznajesz inność
okazujesz empatię
dodajesz odwagi
dzielisz się
konfrontujesz
zrównujesz
jesteś wrażliwy
słuchasz.

Czujesz się…
odprężony
świadomy
wolny
wartościowy.

Zajmujesz się…
relacją z drugą osobą
swoimi uczuciami.

Wierzysz, że jeżeli po prostu
podzielisz się sobą,
druga osoba otrzyma od Ciebie tyle,
ile jej potrzeba.

nadodpowiedzialność i niekierowanie swoim życiem

NADODPOWIEDZIALNOŚĆ

ratujesz
chronisz
wybawiasz
kontrolujesz
przejmujesz uczucia innych
nie słuchasz

Czujesz się …
zmęczony
niespokojny
przerażony
narażony.

Zajmujesz się …
szukaniem rozwiązań
i odpowiedzi,
okolicznościami,
udowadnianiem swojej racji,
szczegółami,
tym jak wypadasz.

(źródło : Instytut Psychologii Zdrowia)

W poprzednich wpisach opisałam dramat osoby w roli wybawcy-prześladowcy-ofiary.

Jak to przerwać?
Po pierwsze należy zrozumieć, że wybawianie ma swój początek w źle pojętej odpowiedzialności za kogoś.

Czy jesteś wybawcą? ratownikiem? bohaterem?…. i męczennikiem

Wchodzisz w rolę wybawcy kiedy :

• robisz coś, czego w rzeczywistości nie chcesz robić
• mówisz „tak”, kiedy myślisz „nie”
• robisz coś dla kogoś czy za kogoś, kto sam może i powinien to zrobić
• zaspokajasz potrzeby kogoś, kto Cię o to nie prosił
• robisz więcej niż należy w sytuacji, gdy ktoś prosi Cię o pomoc
• wkładasz we wspólną pracę większy wysiłek niż druga osoba